Petrol zengini İskandinav ülkesi, yenilenebilir bir enerji süper gücü olmak için zemin hazırlıyor.
Ocak ayının başlarında, Almanya Şansölye Yardımcısı Robert Habeck yılın ilk diplomatik görevine başladı: Baltık Denizi boru hattının peşinde. Ancak bunun Rus gazıyla veya tartışmalı Kuzey Akım projesiyle hiçbir ilgisi yoktu. Norveç’in başkenti Oslo’da karlı bir günde, Norveç armasıyla süslenmiş mavi bir fonun önünde duran Habeck, bu İskandinav ülkesine 4 milyon mt petrol getirecek 750 kilometrelik (466 millik) bir kanalın vizyonunu ayrıntılarıyla açıkladı. 2030 yılına kadar her yıl Almanya’ya hidrojen yakıtı.
Habeck, “Norveç bugün bizim en önemli enerji tedarikçimiz ve iklim açısından nötr bir geleceğe doğru ilerlerken öyle kalmalıdır” dedi.
Geçen yıl Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden kısa bir süre sonra Norveç, Rus petrolüne vicdanları temizleyen bir alternatif olarak ortaya çıktı ve hızla Avrupa’nın en büyük gaz kaynağı ve önemli bir ham petrol kaynağı haline geldi. Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store için 2022, enerji ortaklıklarını başlatmak veya güçlendirmek için Avrupa çapında diplomatik misyonların yapıldığı bir yıl oldu. Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Mart 2022’de Store ile düzenlediği ortak basın toplantısında, birçok Avrupalı liderin muhtemelen ne düşündüğünü açıkça ifade etti: “Enerjiyi Rusya’dan almaktansa Norveç’ten almayı tercih ederim.”
Ocak ayı başlarında, Almanya Şansölye Yardımcısı Robert Habeck yılın ilk diplomatik görevine başladı: Baltık Denizi boru hattı arayışıyla. Ancak bunun Rus gazıyla veya tartışmalı Kuzey Akım projesiyle hiçbir ilgisi yoktu. Norveç’in başkenti Oslo’da karlı bir günde, Norveç armasıyla süslenmiş mavi bir fonun önünde duran Habeck, bu İskandinav ülkesine 4 milyon mt petrol getirecek 750 kilometrelik (466 millik) bir kanal vizyonunu ayrıntılarıyla anlattı. 2030 yılına kadar her yıl Almanya’ya hidrojen yakıtı.
Habeck, “Norveç bugün bizim en önemli enerji tedarikçimiz ve iklim açısından nötr bir geleceğe doğru ilerlerken öyle kalmalıdır” dedi.
Geçen yıl Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden kısa bir süre sonra Norveç, Rus petrolüne vicdanları temizleyen bir alternatif olarak ortaya çıktı ve hızla Avrupa’nın en büyük gaz kaynağı ve önemli bir ham petrol kaynağı haline geldi. Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store için 2022, enerji ortaklıklarını başlatmak veya güçlendirmek için Avrupa çapında diplomatik misyonların yapıldığı bir yıl oldu. Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Mart 2022’de Store ile düzenlediği ortak basın toplantısında, birçok Avrupalı liderin muhtemelen ne düşündüğünü açıkça ifade etti: “Enerjiyi Rusya’dan almaktansa Norveç’ten almayı tercih ederim.”
Ancak çatışma şiddetlenirken ve enerji fiyatları yükselirken, bu küçük ulus olağanüstü kazançlar elde ettiği için eleştirilere maruz kaldı. 2022’de Norveç, petrol endüstrisinden yaklaşık 121 milyar Euro (veya 131 milyar $) net gelir elde etti; bu, 2021’deki yaklaşık 27 milyar Euro’dan (veya 29 milyar $) bir artış. Mayıs 2022’de Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, Norveç’i Ukrayna’nın yeniden inşasına yardımcı olmak için bu “fazla kârı” paylaşın. Dükkanın hükümeti ısırmadı. Bununla birlikte, enerji görüşmelerini daha asil amaçlara doğru yönlendirmeye başladı: diğer ülkelerin çevre dostu olmasına yardımcı olmak.
Norveç Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Enerji Araştırma Merkezi başkanı Roman Vakulchuk, “Savaş sırasında Norveç, Avrupa’nın enerji tedarikçisi olarak bu daha görünür rolü oynayabileceğini fark etti” dedi. “Bir sonraki temiz enerji süper gücü olarak ortaya çıkmak için iyi bir konumda.”
Bu ülke, ahlaki açıdan yüklü kârları daha yeşil alternatiflere nasıl yönlendireceğini biliyor. 1980’lerin başlarında, on yıl boyunca petrol zenginliği biriktirdikten sonra, Norveç sağlam bir yerel yenilenebilir enerji arzı oluşturmak için milyarlarca dolar yatırım yapmaya başladı. Bugün Norveçliler, yaklaşık yüzde 92’si hidroelektrikten gelen yüzde 95 oranında yenilenebilir bir elektrik şebekesinden yararlanıyor. 1990’lardan bu yana karada ve denizde rüzgara milyarlarca dolar ve Kuzey Denizi altında karbon yakalama ve depolamaya da milyonlarca dolar akıttılar. Diğer birçok Avrupa ülkesi yenilenebilir altyapı oluşturmak için mücadele ederken, Norveç sorunsuz bir yerel enerji geçişi için bir model sunuyor. Aynı zamanda ihracata hazır rahat bir yenilenebilir fazlalık üzerinde oturuyor.
Avrupa’nın en büyük ekonomisi olan Almanya’da çok fazla talep var. Norveç’in 15 katından fazla nüfusu benzer bir coğrafi bölgede toplanmışken, Almanya asla enerjide kendi kendine yeterli olmayacak. Ve yandığında sadece su üreten temiz bir yakıt olan hidrojen, Almanya’nın ağır sanayiyi karbondan arındırma planının önemli bir parçası. Bu, daha geniş bir Avrupa Birliği stratejisini yansıtıyor: Avrupa Komisyonu, küresel enerji talebinin yüzde 24’ünün 2050 yılına kadar temiz hidrojenle karşılanabileceğini söyledi. Ancak AB liderleri hala hangi tür hidrojenin temiz sayılacağına karar veremiyor. Yenilenebilir elektrik kullanılarak üretilen yeşil hidrojen, sıfır emisyona ulaşmak için altın standart olarak kabul ediliyor. Öte yandan mavi hidrojen, bu emisyonların yakalanması ve depolanması gerekmesine rağmen, yine de doğal gazın yakılmasını gerektirir.
Almanya’nın Yeşillerini temsil eden Habeck, ülkesinin mavi hidrojeni reddetmesine öncülük etti. 2022’de Habeck, hem Kanada hem de Avustralya ile yalnızca yeşil hidrojen sağlayacak sözde hidrojen ittifaklarının kurulmasına yardımcı oldu. Ocak 2022’nin ortalarında Habeck, Almanya’nın hidrojen sübvansiyonları paketinin mavi hidrojeni içermeyeceğini duyurdu.
Ancak, en azından ilk başta, Norveç’ten gelen 4 milyon metrik tonluk hidrojen sevkiyatı kesinlikle mavi olacak. Ülkelerin ortak hidrojen anlaşmasına göre, boru hattı “daha sonra aşamalı olarak” tamamen yenilenebilir bir yeşil hidrojen sağlayıcısına dönüştürülecek. Ancak bu geçiş için bir zaman çizelgesi belirtmedi. Alman Uluslararası ve Güvenlik İşleri Enstitüsü’nde siyaset bilimcisi olan Felix Schenuit, Habeck’in mavi hidrojen imtiyazının sürpriz olduğunu söyledi.
“Açıkça görülüyor ki, Norveç bu ilişkileri organize etme konusunda uzun bir deneyime sahip; Schenuit, “yeşil bir bakandan mavi hidrojene bahsediyorlar” dedi.
Anlaşmanın bir parçası olarak Almanya ayrıca hidrojen altyapısı inşa etmeyi de taahhüt etti; Avrupa’nın planlanan hidrojen boru hattı ağının ilk bölümünün inşaatı bu ay Saksonya bölgesinde başladı. İki ülke ayrıca açık deniz rüzgarı, piller, yeşil nakliye ve karbonu Almanya’dan Norveç kıta sahanlığına yönlendirecek bir boru hattı alanlarındaki ortak projeler de dahil olmak üzere daha geniş kapsamlı anlaşmalar yaptı. Almanya aynı zamanda AB çapında karbon yakalama ve depolama standartları üzerinde çalışmayı da kabul etti; bu belki de Almanya’nın Avrupa genelinde benzer ilişkileri kolaylaştırmaya yardımcı olabileceğinin bir işaretidir.
Norveç’in ihracat üstünlüğünün önünde hala büyük bir engel var: sıradan Norveçliler. Şu anda, Store’un hükümeti, hızla artan savaş zamanı enerji maliyetleri sayesinde son derece popüler değil. Ancak, diğer Avrupa ülkelerindekilerden farklı olarak, enerji bağımsızlığına yönelik vergi mükellefleri tarafından finanse edilen on yıllardır yapılan yatırımlar göz önüne alındığında, Norveçliler bu maliyetleri önlenebilir olarak görüyorlar. “Birbirine bağlılığın” açık sözlü bir savunucusu olan Store, trans-Avrupa elektrik şebekelerini destekledi ve açık deniz rüzgarını Avrupa anakarasına da bağlanan hibrit kablolarla donattı. Ancak geçen yıl, bu bağlantılar dalgalı Avrupa enerji piyasalarında güvenlik açıkları yarattı. Norveç’teki Uluslararası İklim ve Çevre Araştırmaları Merkezi’nde kıdemli bir araştırmacı olan Bard Lahn, mevcut tepkinin belirli bir Norveç bakış açısını yansıttığını söyledi: Norveçliler satmak için petrol üretiyorlar ve yaşamak için yenilenebilir enerji üretiyorlar.
Lahn, “Şu anda Norveç’te temiz enerji ihracatı, fosil yakıt ihracatından çok daha tartışmalı, ki bu bir paradoks” dedi.
Temiz enerjinin asla fosil yakıtlara nakit para getirmemesine yardımcı olmuyor. Geçen yılki 121 milyar Euro’luk petrol sevkiyatının aksine, Norveç yenilenebilir ihracattan yaklaşık 1 milyar Euro kazandı. Ve iddialı yeni ortaklıklarına rağmen tahminler, bu rakamın 2030’a kadar 8 milyar Euro’luk mütevazi bir rakam olduğunu belirtiyor. kaybolan fosil yakıt fonlarının tazmininde büyük rol”.
Petrol endüstrisini hala geniş ölçüde destekleyen Norveçliler paradoksla nasıl yaşanacağını biliyorlar. Ve bu savaş zamanı krizi, yeşil ülkenin agresif fosil yakıt gündemi için bir nimet oldu. 2021’de Avrupa Birliği, Norveç’i Kuzey Kutbu’ndaki fosil yakıt aramalarına devam ettiği için eleştirdi. Bugün, AB tam da bu kaynaklara bağımlı. Ve Norveç iddialı bir şekilde genişliyor: Geçen Kasım ayında, petrol şirketi Equinor, Norveç Denizi’ndeki yeni bir gaz sahasına 1.44 milyar dolarlık yatırımın yanı sıra o yılın başlarında Barents Denizi’nde benzer sözde keşifler yaptığını duyurdu. Daha geçen hafta, Norveç hükümeti enerji şirketlerine Kuzey Kutbu’nda rekor düzeyde 92 yeni petrol arama bloğu teklif etti. (2022’de keşif için yalnızca 28 alan sundular.)
Norveç’in petrol konusundaki inatçı duruşu, AB’nin geri kalanıyla yenilenebilir bir anlaşmayı yavaşlattı. Geçen Şubat ayında, Norveç ve AB, sanayi için sözde bir Yeşil İttifak’ı keşfetmeye başladı ve AB, Mısır’daki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesine bir anlaşma taslağı getirdi. Ancak iki taraf da bir çözüm bulamadan ayrıldı ve hâlâ bir sonuca varamadı. Geçen Kasım ayında taslağın ve revizyonlarının sızdırılmış kopyalarını elde eden Norveç gazetesi DN’ye göre, Avrupa Komisyonu Norveç’in 2030’dan sonra da petrol ve doğal gaz taahhüdünü güvence altına alma çabalarını iki kez reddetti.
Norveç Petrol ve Enerji Bakanlığı müsteşarı Andreas Bjelland Eriksen, AB’nin petrol konusundaki katı tutumunun “hayal kırıklığı yaratan” bir pozisyon değişikliğini temsil ettiğini söyledi. Geçen Haziran ayında, savaş zamanı enerji belirsizliğinin zirvesinde, Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, Norveç ile ortak bir enerji bildirisine imza attı. Bu açıklama, Avrupa’nın Norveç’e artan bağımlılığına dikkat çekti, Norveç Arktik Bölgesi’nin hâlâ önemli olan petrol rezervlerini kabul etti ve ulusun “sürekli keşifler, yeni keşifler ve saha geliştirmeleri yoluyla, uzun vadede de Avrupa’nın büyük bir tedarikçisi olmaya devam edebileceğini” ilan etti. 2030’un ötesinde.”
Eriksen, “Ortak iklim hedeflerine ulaştığımız herhangi bir senaryoda, 2030 sonrası bir dünyada ilerlemek için hala gaza ihtiyacımız var” dedi. “Dünyanın en gelişmiş makinesini tamamen döndürmek zaman alıyor.”
Lahn’a göre, Norveç’in Almanya ile ortaklığı, yenilenebilir enerji geçişi hizmetinde Norveç fosil yakıtları için yeni bir rol sağlamaya yardımcı olabilir. Norveç’in petrol şirketleri, AB’nin mavi hidrojeni temiz bir enerji kaynağı olarak sınıflandırmaya karar verip vermeyeceği konusunda büyük çıkarlara sahip. AB’nin önde gelen yeşil liderlerinden biri tarafından onaylanan bu mavi hidrojen boru hattı, duruşlarını meşrulaştırmaya yardımcı olabilir.
Yenilenebilir enerji kaynakları hiçbir zaman petrol gelirleriyle boy ölçüşemeyecek olsa da Eriksen, Norveç’in tek başına ham enerjiden daha fazlasını ihraç edebileceğine dikkat çekti. Örneğin, Norveç petrol endüstrisinin küresel açık deniz rüzgar gelişimini sağlayacak yüzen terminaller inşa etme konusunda 50 yıllık bir deneyimi olduğunu söyledi. Ülke ayrıca 25 yıllık başarılı karbon yakalama ve depolama teknolojisinin yanı sıra yüksek performanslı rüzgar, hidroelektrik ve hidrojen altyapısı üretmek için inşa edilmiş tüm endüstrilere sahiptir. Avrupa’nın geri kalanı yerli yenilenebilir enerjiler konusunda ciddileşirken, Norveç’in uzmanlığından temettü kazanmaya devam edeceğine inanıyor.
Eriksen, “Bu ortaklıklardan yararlanabildiğimiz için şanslıyız,” dedi. “Sadece Norveç şirketlerinin ve Norveç’in refahının yararı için değil, aynı zamanda küresel olarak yeşil geçişin yararı için.”
Schenuit, Norveç’in anının tam da bu olabileceğine inanıyor: bir an. Kaçınılmaz olarak pazarların çeşitleneceğini ve her ülkenin kendine özgü ihtiyaçlarını karşılamak için yeni ilişkilerin şekilleneceğini söyledi. Örneğin Fransa, Almanya’dan farklı olarak nükleer güce sahiptir ve bu nedenle asla mavi hidrojen ithal etmeyi tercih etmez. Artı, esneklik ve yakınlık üzerine inşa edilmiş birbirine bağlı bir Avrupa şebekesiyle, bir sonraki enerji çağı muhtemelen asla fosil yakıt çağının modellediği türden bağımlılıklar yaratmayacak.
Schenuit, izlemeye değer olan şeyin, Norveç’in enerji liderliğindeki bu fırsatı, yükselişini sağlayan sektöre karşı cesur ve acil bir duruş sergilemek için kullanıp kullanmadığını söyledi.
Schenuit, “Zamanla, bu savaş sırasında ne yaptıkları ve bu sistemleri çevreci hale getirme konusunda ne kadar ciddi oldukları incelenecek” dedi. “Belki bu yıl, hatta beş yıl sonra değil, ama Norveç ne kadar hızlı hareket etmeye karar verdiği konusunda rahatsız edici sorularla karşı karşıya kalacak.”
