İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu’nun raporuna göre Kasım ayında 127 işçi, yılın ilk on bir ayında en az 1.658 işçi hayatını kaybetti. Ölenlerin 61’inin çocuk olduğu vurgulanan raporda, günde ortalama 5 işçinin çalışırken öldüğüne dikkat çekildi.
İş Sağlığı ve Güvenliği Meclisi’nin (ISIG) yayınladığı iş cinayeti raporuna göre 2022’nin ilk 11 ayında en az 1.658 işçi hayatını kaybetti.
Raporda, 127 işçinin yaşamını yitirdiği Kasım ayında tehlikeli işlerin ağırlıkta olduğu inşaat, tarım ve ulaştırma sektörlerinde iş cinayetlerinin arttığı vurgulandı.
Raporda şu ifadelere yer verildi:
“Bu yıl her gün en az 5 işçi meslek katliamlarında hayatını kaybetti.” En azından keşfettiklerimiz basına yansıdığı veya bize bildirildiği için böyle söylüyoruz. Doktorlar ve meslektaşlarımızla birlikte sürekli güncelleniyoruz. ölen işçiler ve yerel veriler mesela son yayınladığımız rapordan sonra ilk 10 ayda 10 tane daha iş cinayeti oldu ama bu yıl meslek hastalıklarına bağlı ölümleri tespit etme imkanımız yok. Covid-19 hariç, işle ilgili kalp krizi/kanama ve diğer nedenlerle 1-2 iş adamı cinayeti.
SGK son yıllarda kendi hesabına çalışan ölümlerini endüstriyel kaza istatistiklerine eklemiş olsa da, iki elin parmaklarını geçmiyor. Ancak biz çiftçi ve zanaatkârların çalışırken öldüklerini düzenli olarak iş cinayetleri istatistiklerine kaydediyoruz. Ancak bu yıl bu ölümlerde geçmiş yıllara göre bir düşüş var ve bunun sebebini “paralı asker ordusuna çiftçi ve esnaf katılımının artması” olarak değerlendiriyoruz.
İş cinayetlerinin yoğunlaştığı üç iş alanı bulunmaktadır. İnşaat, tarım ve ulaşıma “güvencesiz iş” hakimdi. Sendikal örgütlenmenin ya da zayıf ve belirli bir meslek gruplaşmasının olmadığı bu çalışma alanlarında uzun saatler, ağır çalışma, sigortasız çalışma ve her türlü usulsüzlük hakimdir. Bu sebeplerden dolayı ölümlerin arttığı bir meslek olarak motosikletli kurye ölümleri de bu yıl haberlerimizde ön plana çıkıyor. Şimdiye kadar 50 motosikletli kurye işle ilgili suçlarda hayatını kaybetti.
Mesleki ölümlerin bir numaralı nedeni trafik ve servis kazalarıdır. Ancak bu ölümler iş cinayeti değil yol kazası olarak değerlendiriliyor. Ancak tır, kamyon, otobüs, servis aracı ve taksi şoförleri uzun saatler ve neredeyse hiç durmadan çalışıyor. Öte yandan araçların bakımlarının düzgün yapılmaması ve eski arabaların kullanılması, yol aydınlatmasında veya regülasyonlarda sorunlar olması vs. Sürücü ölümleri iş adamı cinayetleridir.
Bu yılın on bir ayında 61 çocuk işçi hayatını kaybetti. Kayda değer iki nokta var. Birincisi, “çalışırken ölen 14 yaş ve altındaki çocukların sayısı arttı.” İkincisi, ölümlerin merkezinde tarım yer almakla birlikte, her yıl olduğu gibi MESEM projeleri ile gelen kursiyer/çırak ölümlerinin sayısında bir artış var gibi görünmektedir. Öte yandan EYT tartışmalarının gündemde olduğu bir dönemde 51 yaş ve üzeri 435 işçinin hayatını kaybettiğini kayıt altına aldığımızı da vurgulamak isteriz.
İş cinayetleri sonucu göçmen işçi ölümlerinin sayısı artmaktadır. Bu yıl 84 işçi göçmen hayatını kaybetti. Bu işçilerin %67’si Suriye ve Afganistan’dan. Bu durum Türkiye’de “göçmen emeğin mülteciler temelinde yürütüldüğünü” ortaya koymaktadır. Bazı göçmen işçi ölümleriyle ilgili kimlik bilgilerine bile erişimimiz yok. Yine de unutmamak gerekir ki iş cinayetleri çok sayıda göçmen işçi kayıtlı olduğu için gizlenmektedir.
İş cinayetleri ağırlıklı olarak sanayileşmiş metropoliten bölgelerde yoğunlaşmaktadır. Öte yandan her ilde tarım bölgelerine ve inşaat çalışmalarına dikkat edilmelidir. Yine Anadolu’nun hemen hemen tüm illerine yayılan bir “OSGB gerçeği” var. On bir ayda işle ilgili suçları tespit edemediğimiz tek il Bitlis.
