Emir Kusturica ile konuşmak için onu birkaç kez aradım. Görüşme için görüşmek istedim. “Merhaba!” Beni boğuk bir sesle karşıladı, ama kiminle konuştuğunu tam olarak bilmiyor gibiydi. “Röportaj yapmak güzel. Yarın arayacaksın. ” Hem yarın hem de sonraki gün düzenli olarak aradım ama işe yaramadı. Son olarak Kusturica’nın ünlü “Sigara İçmeyenler Orkestrası” ile Rusya’da konser vermeye hazırlandığını öğrendik ve Soçi’de turuna başladık. Kış Olimpiyatlarının başkentine geldim ve Kusturica’nın kaldığı otelde kaldım. Diğer sorunlar teknik nitelikteydi.

Kusturitsa beni otel salonunda görünce şaşırmadı ve bana parlak gözlerle baktı ve “Rossiyskaya Gazeta!” Dedi. Sanki bundan kurtulamıyor gibiydi.

Restorandaki masaya oturduk. Amir Kusturitsa diyet menüsüne baktı ve önce sert kahve sipariş etti. Genel müdürü ve tercümanı Mirko da hemfikir: “Evet, şimdi istediğiniz kadar birbirinizi övün.” Kusturitsa nazikçe gülümsedi.

 – Artık hayatınızdan memnun musunuz?

 – Hayatımdan her zaman memnunum. Zor günler geçirdim ama her zaman iyimserim.

 – İyimserliğiniz filmlerinizden biliniyor. Bu arada, “zor günler” ile neyi kastediyorsunuz?

 – Örneğin, ailemin ölümü, Belgrad’ın Amerikalılar tarafından bombalanması, Yugoslavya’nın çöküşü – bu, yirminci yüzyılın en büyük trajedilerinden biri.

Memleketimin kaderi beni çok düşündürüyor, zaman zaman tarihi edebiyat okuyorum. Catherine II, 18. yüzyılda Doğu Avrupa’yı Türk yönetiminden kurtarmaya başladığında, bir noktada Avusturya ile bir ittifak kurdu ve her iki taraf da Sırbistan’ın Avrupa’nın bir parçası olduğu konusunda hemfikirdi, yani tüm Avrupa ülkelerinin Osmanlı İmparatorluğu’na karşı güçlerini seferber etmesi gerektiği anlamına geliyordu. Ancak İmparator II. Joseph anlaşmaya karşı çıktı ve Sırbistan’ın bir kısmını Türklerle tuttu. Belgrad defalarca elden ele geçti ama Avusturya bizi zor durumda bırakıp Tuna kıyılarına çekildi. İlk Sırp ayaklanmasının tarihi koşulları 1803-1804’te oluşturuldu ve Rus ve Sırp halklarının tarihi, kültürel ve dini birliği fikri bu zamana kadar uzanıyor. Vladimir Putin’in ortaya çıkışı bu harika fikri yeniden canlandırdı.Bu dünyada yalnız olmadığımızı bir kez daha biliyoruz.

 – Bir süre Rusya cumhurbaşkanı hakkında konuşacağız ama lütfen şu soruyu cevaplayın, Sırpların tarihi hafızasında neler oluyor? 1999’da, NATO güçleri Yugoslavya’yı barbarca bombaladığında Belgrad’daydım ve Kosova’da insanların şok, aşağılanma ve çaresiz kaldığı bu sert duyguları hala hatırlıyorum. Ama bakın ne kadar zaman geçti. Bütün bu olaylar Sırpların kalplerinde iz bıraktı mı yoksa kabuslar gibi unutuldu mu?

 – Unutulmadı. Bu olaylar kalbimizde derin yaralar bıraktı. Batı ile işbirliği yapan tüm siyasi partilerimiz NATO’nun çalışmalarına müdahale etmek istemiyor. Tüm siyasi örgütler bu konuda birleşmiştir. Ama halkımızın çok ciddi bir sorunu daha var. Hükümetimiz 1941’de Hitler ile bir barış anlaşması imzaladıktan sonra Sırp halkı sokaklara döküldü ve “Köle olmaktansa ölmek daha iyidir!” Sırpları yakalamak kolaydır. Bir savaşı kışkırtmak çok kolaydır. Marşımız ilk satırda Tanrı’nın adaletini çağırıyor ama bu adalet nerede? Bu adaleti kim buldu? Göster bana ve gör. Ama şimdiden savaşacağız. Tanrı’nın adaleti her şeyin üstündedir. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa, Sırbistan konusunda çok çalışıyordu çünkü o sırada kimse onlara karşı koyamıyordu.Rusya’nın Balkanlar’daki müttefiki olduğumuz ve Rusya gibi Ortodoksluğa taptığımız için cezalandırıldık. Kosova, yüzyıllar boyunca medeniyet tarihinde çaresiz bir yara ve utanç verici bir sayfa olarak kalacak.

 – Şimdi Putin hakkında konuşalım. Tarihiniz bağlamında Putin’i kabul ettiğinizi anlıyorum, değil mi?

 – Başka neyi kabul edebiliriz? Putin iktidara gelmeseydi Sırpları ayaklar altına alırdık. Bu adam halkının ruhunu ve vicdanını yeniden kazandı ve Rusya dünya hiyerarşisinde hak ettiği konuma geliyor.

Moskova’da bir televizyon programına konuk olduğum ve Dostoyevski hakkında bir şeyler söylediğim Yeltsin’in yönetim yıllarını çok iyi hatırlıyorum. Sunucu söylediğim şey karşısında şaşkına döndü. Çünkü o zamanlar birçok Rus, Çehov, Lermontov, Leskov, Bunin gibi insanların ülkelerinde yaşadığını ve Pudovkin ve Eisenstein gibi şahsiyetlerin yarattığını unutmuştu.

 – Hala Yugoslavya’nın çöküşüne karşı mısınız? Sizce bu devleti sürdürmek mümkün müdür, yoksa yabancı güçlerin etkisi altında çoktan çökecek mi?

 – Hayır, mümkün değildi. Hemen hemen tüm Batı’nın ve İslam dünyasının önemli bir kısmının Suriye’yi işgal ettiği bir dönemde Suriye’de hayatta kalmanın mümkün olduğunu söylemek gibidir. Yugoslavya’nın imhası en başından beri planlanmıştı. Almanya ve Vatikan bunun başlatıcısı ve ilham kaynağı oldu. Katolik Kilisesi etkisinin çoğunu kaybettiği için, İskandinavya’dan Adriyatik Denizi’ne hakimiyetini yeniden sağlamaya başladı. Yugoslavya tamamen bağımsız bir devlet olduğu için bölünmüştü. Yugoslavya, dünya silah pazarında önemli bir oyuncuydu ve bağımsız bir politika izledi, bu nedenle yirminci yüzyılın sonlarında, tek kutuplu bir dünya düzeni koşullarında, Batı ülkelerinin ve en önemlisi Almanya’nın çıkarlarını karşılamadı. Bir düşünün: Bulgaristan ve Romanya Batı tarafından çok nazikçe karşılandı.ancak bu devletler hem içeride hem de dışarıda Avrupa’dan uzaktır. Ancak II.Dünya Savaşı sırasında bu devletler Yugoslavya değil, Almanya’nın müttefikiydi. Bağımsız karakterimiz nedeniyle Avrupa’ya kabul edilmiyoruz. Balkanlar’daki küçük Rusya gibiyiz.

 – Hugo Chavez’in ölümüyle bağlantılı olarak, sosyalizm fikri, Batı liberal değerlerine karşı tutum etrafında yeniden ateşli bir tartışma başladı. Mart ayında Venezuela’daydım ve liderlerini nihai varış yerlerine götürürken milyonlarca insanın gözlerinden yaşların döküldüğünü doğrulayabilirim. Yerdeki diğer zenginler ona lanet etmediler, onlar da üzülmediler … Benim sorum şu: iki kamp arasında bir anlaşmaya varmak mümkün mü yoksa bu yüzleşme sonsuzluğa mı mahkum?

 – Bazı insanlar her zaman zengin ve diğerleri her zaman fakirdir. Her yerde aynı. Latin Amerika’da ise bu daha da belirgindir. Bu nedenle ya faşist eğilimler ya da radikal komünizm var. Ancak şimdi atılan adımlardan bazılarını aramak mümkün …

 – …Sağlıklı zihin?

 – Muhtemelen. Örneğin Arjantin ve Brezilya’da vatandaşlara sosyal muamele yapıldığına dair işaretler var. Ancak bu konuda fanatizm yok ve bana öyle geliyor ki bu ülkelerin örneği yakın gelecekte başka ülkelerde de kullanılabilir.

 – İsveç modeline benzemiyor mu?

 – İsveç’te izlenen politika tam tersidir.

“Bu sana garip gelmiyor mu?” Ne de olsa tüm tarihsel gerçekler, çaresiz aç insanların her şeye hazır olduklarını, en hafif tabirle, yetersiz eylemler yapmaya hazır olduklarını kanıtlıyor … Hayır, tam tersine, toplumda belli bir uyum varsa, böyle bir uyum ortaya çıkarsa, az çok umut vardır. yapabilirler …

 – Dünya parayla yönetiliyor. Ne ahlak, ne en sevdiğiniz sağduyu ne de aşk. Balistik Ürünler için utanmaz bir tanıtım ve sizin için küçük bir bıçak için harika bir pazarlık. Bu artık daha belirgin hale geliyor. Bu büyük bir trajedi. Para en büyük Tanrı’dır, bu Tanrı’ya itaat ederler, bu Tanrı için milyonlarca suç işlerler. Hem küçük suçlar hem de büyük devlet suçları … Bu konuda Sovyetler Birliği ile karşılaştırmalar yapmayı seviyorum. Hatırlayacağınız gibi, o zamanlar hafif sanayinin gelişmemesi nedeniyle sendikaların çoğu çöktü. Seks yapamazsın. Ve ayrıca Elvis Presley’i çok dinlediğiniz için. Fakat gerçek şu ki, Sovyetler Birliği ağır sanayisi ve atom bombasıyla var olmasaydı, dünya uzun zamandır Amerikalıların tam hakimiyeti altında olacaktı. Hafif endüstri geliştirmemenizin iyi olduğu ortaya çıktı.

 – Belki hem bombalara hem de hafif sanayiye sahip olmak daha iyi olur? Para meselesi olduğu için bu soruyu sormak yerinde olur. Avrupa ülkelerini saran mali kriz hakkında ne düşünüyorsunuz? Bütün bunlar bankalardaki “sabun köpüklerinin” sonucu mu, yoksa piyasa ekonomisinin gerçek nedeni mi?

 – Şu anda tüm Avrupa’nın derin bir sistemik kriz içinde olduğunu düşünüyorum. Askeri-sanayi kompleksi tam kapasite çalışıyor, ancak ürünlerine talep yok, kime satacaklarını bilmiyorlar. Dünya değişiyor. Örneğin, Çin büyük bir oyuncu haline geliyor. Hindistan sırtından nefes alıyor. Rusya zenginleşiyor, bu yüzden bunu hesaba katmak zorundalar. Sence Batı tüm bunları seviyor mu? Örneğin, Kıbrıs’taki son olaylar, sözlerimi en azından kısmen doğruluyor. Sorunlarını Rusya pahasına çözmeye karar verdiler. Avrupa, Avrasya kıtasında yer alır, ancak Avrupa-Atlantik entegrasyonu bağlamında yaşar. Bu çelişki tehlikelidir. Geç patlayan bomba içeriye yerleştirildi. Ve dünyanın yeniden dağıtılmasıyla ilgili konuşmalar boşuna değil, bu planları yapıyorlar. Hem Rusya’nın bölünmesi,hem Yakın hem de Orta Doğu’nun parçalanması …

 – Bu durumda Avrupa Birliği’nin kaderini nasıl görüyorsunuz? Avrupa Birliği için bir gelecek var mı yoksa farklı ülkeler arasındaki çatışmaların bir sonucu olarak çökecek mi? Bu arada, ben şahsen tek bir ev fikrini seviyorum. Sınırların olmaması dünyayı daha zengin ve daha güvenli kılar, belki değil? Aslında bir zamanlar gazetecilere kozmopolit olduğunuzu söylemiştiniz …

 – Bu fikri beğendin mi? Sınırlar olmadan seyahat etmek harika, değil mi? Öyleyse bana cevap verin ve Avrupa’nın nerede başlayıp nerede bittiğini görün. Örneğin Türkiye Avrupa mı, değil mi?

 – Boğaz’a kadar Avrupa ve sonra Asya.

 – Ya Rusya? ..

– Urallara kadar Avrupa, sonra Asya.

 – Öyleyse, Rusya Avrupa Birliği’ne katılmak istiyorsa, bu Rus nüfusunun yarısının Avrupa Birliği vatandaşı olarak kabul edileceği anlamına geliyor, değil mi?

– Bu resmi bir yaklaşım. Bekar bir ev fikrini soruyorum, bunun hakkında ne düşünüyorsun? Bu fikir için bir gelecek var mı?

 – Balkan halklarını tek bir devlette birleştirme fikri kötü müydü? Yugoslavya fikri kötü müydü? Onun yerine ne oldu? Bu devletleri bir araya getirenler bu devletleri kendileri ayırdı. Şimdi bile, bu birlik onların çıkarlarını karşılamıyor. Avrupa Birliği’nin geleceğine gelince, küresel bir proje, çok güzel ve çekici görünüyor, ancak bu projenin geleceği konusunda çok şüpheliyim. Bir Alman yüz Romanyalıyı beslemek zorunda olsaydı, bu iyi bitmezdi.

– Dünyada görece bir sakinlik döneminden sonra tutkular yeniden kızışıyor ve bunun beklenmedik sonuçları oluyor. Görüyorsunuz, “Arap Baharı” devrimlerinde, bir dizi diktatör bu diktatörleri değiştirmeye cesaret etti, ancak radikal İslamcılar, bu da “fındıkların” yalnızca bir tarafta sıkıldığını gösteriyor. Bu devrimler hakkında ne düşünüyorsunuz?

 – Katılıyorum, radikaller dünyayı daha iyi hale getiremezler. Bu nedenle şu soru sorulmalıdır: Bu devrimlerin arkasında hangi güçler var ve hedefleri neler?

 – Amerikalıların perde arkasını ima ediyorsanız, neden bu baş ağrısına ihtiyaçları var? Bu bir bumerang, bir gün buna değer.

– Bu sorunun cevaplarından biri, askeri-sanayi kompleksinin her zaman düşmana ihtiyacı olduğu veya bu silah stokunu kime satacaklarıdır?

 – Bunun basit bir açıklama olduğunu düşünüyorum.

 – Dürüst olmak gerekirse, başka bir cevap düşünemiyorum. Bu devrimlerin sonuçlarının Arap ülkeleri ve tüm dünya için daha da olumsuz olduğuna katılıyorum. Fas’tayken krala yakın bir adamla tanıştım. Ona “Arap Baharı iyidir” dedim. Bana üzgün bir şekilde baktı: “Ashshi, bu bahar nedir?! Kış! ” Örneğin Kaddafi’yi sevmediğini görüyorum …

 – Onu kim seviyor gibiydi? Diktatör …

 – Söylesene, Fransız özel servislerinin katılımıyla Kaddafi’ye iftira atmak suç değil miydi? Libyalıların hayatı iyileşti mi? Yoksa Mısırlıların hayatı Mübarek’ten sonra iyileşti mi? Bu nasıl bir devrimdir ki, ülke kaosa düşüyor ve yoksulların sayısı artıyor?

Şimdi Amerikalılara geri dönelim. Belki de Amerika Birleşik Devletleri, askeri gücünü artırmak için hem İslami radikalizme hem de Kuzey Koreli liderlerin askeri retoriğine ve Afgan Taliban’a ihtiyaç duymaktadır.

 – Geçen yıl Moskova’da çok kitlesel protestolar oldu, son 20 yılda böyle kitlesel protestolar olmadı. Bu bağlamda bir soru sormak istiyorum: Eğer hükümet demokratikse ona muhalefet olabilir mi? Öyleyse, hükümet nasıl yanıt vermeli ?

– Rusya farklı bölgelerde farklı görünüyor. Sibirya’ya geliyorsun, bir ülke görüyorsun, benim için bu gerçek Rusya. St. Petersburg’da, eski Avrupa’nın çökmekte olan çizgilerini görebilirsiniz. Moskova’da bir Avrupa ve Amerika karışımı görüyorsunuz. Bana öyle geliyor ki Moskovalılar daha Avrupalı ​​olmak istiyorlar ama kültürlerini, geleneklerini ve zihniyetlerini kaybetmenin büyük bir hata olduğunu düşünüyorum. Avrupa halkları için çok önemli olmayabilir ama Rusya gibi büyük bir ülke için çok önemli. Muhalefetiniz şu anda mümkün olmayan bir demokrasi talep ediyor. Hiçbir yerde, ne Birleşik Devletler’de ne de Avrupa’da böyle bir demokrasi yok … ve özellikle Rusya’da. Komünizmin çöküşünden sonra ülkenize ne olduğunu hatırlayalım mı? Sonuçta Clinton hem Rusya’ya hem de başkanınıza açıkça gülüyordu.Kimse seni ciddiye almadı. Bugünün dünyasında güçlü olmalısın, yoksa mahvolursun. Napolyon ve Hitler’den sonra dünyada herhangi bir şeyin değiştiğini düşünüyor musunuz? Bu insanların “cesaretini” tekrarlamak isteyen insanlar her zaman olacaktır. Peki şimdi kim Rusya’ya ve başkanına gülmeye cesaret edebilir? Bu en önemli şey.

Bugün en büyük tanrı paradır, bu yüzden paraya taparlar. Bununla birlikte, elbette, herhangi bir hükümetin muhalefete ihtiyacı vardır, çünkü muhalefet, politikacıları her zaman siyasi yollarına bakmaya, topluma karşı sorumluluklarını anlamaya zorlar. Sorun muhalefetin sorumluluğunun farkında olup olmadığıdır. Muhalefet dışarıdan finanse edilmemeli, halkın enerjisini yağmalama, kaosa ve yeni Ekim Devrimi’ne yönlendirmemeli.

 – Bugün bölgesel çatışmaları medeni bir şekilde çözmenin yolları olduğunu düşünüyor musunuz? Mesele sadece Kosova değil, Dağlık Karabağ sorunu ve Kürt meselesi bu listeye dahil edilebilir …

 – Belki bölgesel çatışmaları medeni bir şekilde çözmenin yolları vardır. Ama bu yöntemlerin ne olduğunu bilmiyorum. Kimse birbiriyle geçinmek istemez. Herkes her zaman sorunu zorla çözmek ister. Dünyanın çok utanmaz ve çirkin bir durumda olduğunu zaten söylemiştim. İnternet, Facebook, cep telefonları, bunların hepsi iyi ama dünyayı ahlaki ve adil yapmıyorlar. “Underground” filmimi izledin mi?

 – Dürüst olmak gerekirse izlemedim ama diğer filmlerinizi gördüm.

 – Özür dilerim … Uydurmalar, illüzyonlar, klişeler, yanlış fikirler ve imgeler dünyasında yaşıyoruz. Bu durumda, bana bölgesel anlaşmazlıkları çözmenin mümkün olup olmadığını soruyorsunuz. Teorik olarak, evet, mümkün. Ancak pratik olarak imkansızdır.

 – Bu arada, Facebook’ta mısın?

 – Hayır değil. Çünkü bu bir arkadaşlık değil, bir arkadaşlık yanılsaması. Bu hamle ile internette sekse dokunulmayacak. Eskiden hem sevgiyi hem de dostluğu tercih ederim. Ayrıca Facebook, hem bireyleri hem de tüm toplumları izlemenin mümkün olduğu bir ağdır. Şu an neredesin, ne düşünüyorsun, kiminle iletişim kuruyorsun vb.

 – Ayrıca punk rock grubu “The No Smoking Orchestra” ya katılmanızın ne anlama geldiğini sormak istiyorum. Bir keresinde Moskova’daki konserinizdeydim ve müziğe nasıl kapıldığınıza, müzikte nasıl “eridiğine” şaşırdım. Tabii ki seyirci de mutluydu. Ama sorum şu: bu sizin için başka bir kazanç mı yoksa sadece eğlenceli mi? Bütün bunlar büyük yönetmen Kusturica’nın gücünü tüketmiyor mu?

 – Rahatlamak için müzik yapıyorum. Katarsis. Wikipedia’ya bakarak bu kelimenin anlamını öğrenebilirsiniz.

 – Baktım. “Yükseliş, arınma, gelişme” anlamına gelir.

 – Doğru, kesinlikle haklısın.

 – Neden diğer ünlü yönetmenler bu şekilde “boşaltılmıyor”?

– Bu yönetmenlerden bazıları gitar çalamıyor, bazıları para kazanmaya çalışıyor, zamanları ne?

 – Röportajlarınızda ara sıra Hollywood’u eleştiriyorsunuz. Bazıları bunu utanç verici buluyor, çünkü Hollywood, kitleleri hedefleyen pazar filmlerinin yanı sıra Bruce Willis ile birlikte birçok şaheser yarattı. Seni en çok endişelendiren nedir?

 – 60’larda var olan Hollywood’a saygı duyuyorum. Bugünün Hollywood’u bir video oyun fabrikasıdır.

 – Tüm “Strong Walnut” serisini sembolik olarak gömdünüz ve hala dünyanın daha derin katmanlarına gömülmesi gereken birçok film olduğunu söylediniz. Bu filmlere isim verebilir misin?

 – O filmlerin isimlerini sayarsam büyük bir mezarlığa gidilecek. Rus filmlerini kastediyorsanız, o zaman çoğu filminizin Hollywood standartlarına uygun yapıldığını söylemeliyim.

 – Bir sonraki projeniz ne olacak? Dostoyevski hakkında bir kitap yazdığınızı okudum. Belki Monica Bellucci ile bir film yapacaksın?

 – Evet, Dostoyevski hakkında bir roman yazıyorum, bu doğru. Yakın zamanda yayınlanan kitap sekiz farklı kısa öyküden oluşuyor. Ondan sonra “Savaş ve Aşk” filmi için çalışmaya başladım. Bu film üç benzetmeden oluşuyor: Son benzetmede bir keşiş rolünü oynuyorum ve hala sakalıma bakıyorsun, görüyorsun, sakalımı kaybettim. Film, 2014 Cannes Film Festivali’nde gösterilecek.

 – İnsanın hayatı boyunca gerçeği araması, şüpheci olması, geçmişte yaptığı hataları tekrar etmemesi gerektiği söyleniyor … Bana söyler misiniz, bugünkü Kusturica, mesela otuz yıl önceki Kusturica’dan çok farklı mı?

– Hayır, o kadar farklı değil. Ben de eskisi kadar tutkuluyum (Kusturitsa daha ağır bir kelime kullandı).

 – Gençliğinizde yaptığınız tüm hataları tekrarladığınızdan mı bahsediyorsunuz?

 – Tabii ki değil. Birinci Dünya Savaşı nasıl başladı? Gavrilo Princip’in Saraybosna’da öldürülmesinden. Hatırlıyor musun? Yani bu suçlunun adının iki anlamı var. Gabriel Angel ve Ahlaki İlke. Tanrı’ya olan inancımı korumaya çalışıyorum. Tanrı beni gördü. Tanrı bana ulaştı. Dünyada sevdiklerini yapabilen çok az insan var. Bak, sevdiğim şeyi yapmaktan mutluyum.

 – Asistanınız Mirko uzun zamandır bizi acele ediyor. Drvengrad şehrinize gelip orada istediğimiz kadar sessizce konuşabilir miyim?

 – Kesinlikle!

 – Belgrad’dan oraya nasıl gidilir?

 – Önce beni ara. Seni helikopterle kendim götüreceğim.

Vladimir Snegirov, Rossiyskaya Gazeta