Amerika’nın faizleri artırma sinyalleri, Kıbrıs ve cari açık, döviz piyasalarını da vurdu. ABD Doları dün serbest piyasada 45 bin lira artarak 1 milyon 422 bin liraya kadar çıktı.
ABD’nin faiz artırımını erkene çekeceği söylentileri ve Kıbrıs’daki referandum sonuçları nedeniyle tedirgin olan döviz piyasası, önceki gün açıklanan Ödemeler Dengesi raporunda Ocak ayında dışarıya hızlı bir döviz çıkışı olduğunun görülmesiyle birlikte paniğe uğradı. ABD Doları dün 1 milyon 422 bin liraya fırlarken, Euro da 1 milyon 687 bin TL ye tırmandı. Merkez Bankası’nın günlük olarak düzenlediği döviz alım ihalelerine ara verdiğini açıklamasıyla, piyasalar biraz sakinleşti. 1 milyon 400 bin lira seviyelerinde dengelenen dolar, dün öğle saatlerinde gözlenen yükselişle 1 milyon 422 bin lira seviyelerine çıktı. Bankalararası piyasada da dolar, alışta 1 milyon 412-416, satışta 1 milyon 418-422 bin aralığında işlem gördü. Dolar-Euro paritesi ise 1.1874 seviyesinde gerçekleşti.
TAHVİLLERE SATIŞ
ABD Merkez Bankası’nın faiz oranlarını yıl sonunu beklemeden önümüzdeki aylar içinde artıracağı yönünde verdiği mesajlarla gelişmekte olan piyasalardan yabancı fonlar çıkmaya başladı. Yaklaşık 10 gündür süren bu gelişme Türk tahvillerini de etkiledi. Uluslararası piyasalarda dolaşan Türk Eurobond tahvillerine satış geldi. Döviz çıkışının başladığını da gösteren bu gelişmeler Kıbrıs referandumu eklendi. Ancak önceki gün Merkez Bankası, Türkiye’nin döviz pozisyonunu da gösteren ocak ayı Ödemeler Dengesi Raporu’nu açıkladı. Geçen yıl 5.1 milyar dolar giriş görünen net hata noksan kalemi ocakta 1.2 milyar dolar çıkışa döndü. Net Hata Noksan kalemi, sıcak para olarak da tanımlanan kısa vadeli sermaye girişi ile ‘nereden geldiği belli olmayan’ ve ‘yastık altı’ olarak da tanımlanan döviz girişi olarak kabul ediliyor. ABD faizi ve Kıbrıs tedirginliğine, ocakta bu çıkış da eklenince piyasalarda panik başladı. Uzmanlar, MB’nin dövize müdahale etmekte geciktiğini görüşünü dile getirdiler.
Merkez Bankası kurlardaki aşırı yükselme üzerine, döviz alım ihalelerini durdurduğunu açıkladı. Yapılan açıklamada, döviz alım ihalelerinin son dönemde gelen tekliflerdeki azalma ve döviz piyasasında gözlenen oynaklık nedeniyle 3 Mayıs’a kadar durdurulduğu bildirildi. Merkez Bankası, piyasada yaşanabilecek olası gelişmeleri 30 Nisan’a kadar değerlendirerek, 3 Mayıs sonrası izleyeceği stratejiye karar verecek, gerekirse piyasaya doğrudan da müdahale edebilecek. Banka, döviz kurundaki oynaklığı yakından izlemeye devam edeceğini ve kurlarda her iki yönde de oluşabilecek aşırı oynaklık durumunda piyasaya doğrudan müdahale edebileceğini duyurdu.
Bankaların “açık pozisyon” diye adlandırılan döviz yükümlülükleri ile döviz alacakları arasındaki farkı tanımlayan döviz pozisyon açıkları ise 1.5 milyar dolara kadar çıktı.2004 yılının başından itibaren yükselişini sürdüren bankaların döviz posizyon açıkları 2 Ocak’ta 465 milyon dolar iken, 26 Mart’ta açık 1 milyar 901 milyon dolara çıktı. 9 Nisan tarihi itibarıyla da döviz pozisyon açığı 1 milyar 501 milyon dolar ile yüksek seyrini korudu.
