KKTC’nin dünyaya açılması ve Türkiye’nin AB üyeliği sürecinde destek beklenen ABD’nin, karşılığında Afganistan ve Irak’a Türk askeri istediği belirtiliyor
11 Eylül saldırılarından sonra başlattığı ‘Büyük Ortadoğu Projesi’nin ilk iki ayağı olan Afganistan ve Irak’ta zor günler yaşayan ABD, Türkiye’yi işin içine katmakta ısrarlı. Son günlerde Washington’dan ve üst düzey ABD’li yetkililerden art arda gelen açıklamalar, Türk askerinin Afganistan ve Irak’ta cepheye sürülmesine yönelik gerek iki ülke arasında gerekse NATO içinde pazarlıkların yürütüldüğü yönünde.
Afganistan’daki çokuluslu gücün başkent Kabil haricinde esamisi okunmuyor. Ülkenin diğer bölgelerinde Taliban yanlıları ve Kaide üyelerinin faaliyetleri tüm hızıyla sürüyor. (AP)
Son olarak ABD’nin Ankara Büyükelçisi Marc Edelman dün yaptığı açıklamada, NATO’nun Afganistan’da başkent Kabil dışına Türkiye liderliğinde askeri bir ekip yerleştirmeyi planladığını söyledi. ABD’deki Cumhuriyetçi Parti’nin en etkili isimlerinden Arizona senatörü John McCain’in Irak’ın güneyine Türk askeri alınmasının ‘çok iyi olacağı’ yönündeki açıklamaları da hafta başında kamuoyuna yansımıştı.
KKTC VE KADEK DİYETİ
Siyasi gözlemciler, Kıbrıs’taki referandum sonrası KKTC’nin izolasyondan kurtarılması ve Türkiye’nin AB üyeliği sürecinde desteği beklenen ABD’nin, bu destek karşılığında Irak’a Türk askeri konusunu tekrar gündeme getirebileceğine dikkat çekiyor. ABD’nin Türkiye’yi ‘Büyük Ortadoğu’ projesinin her cephesinde yanına çekmek istediği vurgulanıyor. Bu bakımdan ABD’nin elindeki kozlardan biri de, Kuzey Irak’taki PKK-KADEK varlığına karşı Washington’dan harekete geçmesine yönelik talep.
Dün Boğaziçi Üniversitesi TÜSİAD Dış Politika Forumu’nun “Türk-Amerikan İlişkilerinde Geleceğe Bakış” başlığıyla düzenlediği konferansta konuşan Edelman, NATO’nun Afganistan’da başkent Kabil dışına ‘Türkiye liderliğinde’ askeri bir ekip yerleştirmeyi tartıştığını söyledi. Türkiye’nin, Afgan Ulusal Ordusu’nun eğitimine katıldığını ve bu ülkede önemli görevler üstlendiğini hatırlatan Edelman, “Şu anda NATO, Türkiye liderliğinde Kabil dışında askeri bir ekibin bulundurulmasını ele almaktadır” dedi.
TÜRKİYE BÖLGEDE ‘İMKAN’
Geçen yılın 1 Mart’ın da TBMM’den geçmeyen Irak tezkeresine de atıfta bulunan Edelman, ABD ve Türkiye’nin her konuda hemfikir olmayabileceğini ifade ederek, güçlü bir Türkiye’nin Ortadoğu’da özgürlük, refah ve gelişme için önemli bir imkan olacağına da dikkat çekti.
ABD Büyükelçisi, ABD’nin Kafkaslar ve Balkanlar’a barışı getirme amacında olduğunu ifade ederek, Türkiye’nin Ermenistan sınırını açmasının çok önemli olduğunu sözlerine ekledi. NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer’in bugün başlayacak olan İstanbul ziyaretinin, Afganistan’a Türk askeri iddialarının gündeme geldiği bir döneme denk gelmesine dikkat çekiliyor.
Afganistan’daki çok uluslu gücün görev alanı Kabil’le sınırlı. Kabil dışındaki riskli bölgelerde, devrik Taliban yönetimi yandaşları ve Kaide militanlarıyla güvenlik güçleri arasındaki çatışmalar bütün hızıyla sürüyor.
‘IRAK’IN GÜNEYİ ÇOK İYİ OLUR’
ABD, Türk askerinin, direniş ve çatışmaların şiddetlendiği Irak’a konuşlandırılmasından da vazgeçmemiş görünüyor. Cumhuriyetçi Parti’nin önde gelen ismi McCain, “Almanya ve Fransa’dan destek yok. Ancak NATO’da başka müttefikler de var. Mesela Türk askerini Irak’ın güneyine alabilirsek iyi olur” diye konuşmuştu.
İddialara yanıt veren ABD’nin NATO büyükelçisi Nicholas Burns ise, Türkiye’nin NATO çerçevesinde gerekli katkıyı zaten yapmakta olduğunu, ancak Türkiye’den resmi olarak operasyonel amaçlı asker talebinin söz konusu olmadığını kaydetti.
Ancak halen Afganistan’da 240 askeri bulunan Ankara’nın gündeminde, NATO’ nun çağrısı üzerine, Türk ‘il imar timleri’nin Eylül’deki Afgan seçimlerinde Kabil dışındaki bölgelerin ‘güvenliği’ni sağlaması var.
‘Tam anlamıyla macera olur’
■ CHP Adana Vekili Tacidar Seyhan: Afganistan’a BM çerçevesinde asker gönderilmesi doğrudur ama Irak’a bu saten sonra asker gönderilmesi tam anlamıyla bir macera olur” dedi.
■ CHP Başkan Yardımcısı Onur Öymen: Bu gibi konular emrivaki yapılmaz. Ne yazık ki hükümet Meclis’e bilgi vermemiştir.
■ CHP Mersin Milletvekili Mustafa Özyürek: Çerçevesi ne olursa olsun bu bataklığa asker gönderilmesine karşıyım.
■ DİSK Başkam Süleyman Çelebi: Emekçiler olarak Afganistan’a asker gönderilmesini asla doğru bulmuyoruz. Çünkü oraya giden askerler emekçilerin çocuklarıdır. ABD’nin Büyük Ortadoğu Projesine sokulmamamız gerek.
■ KESK Başkam Sami Evren: Bir defa Türkiye’nin hiçbir ülkeye asker göndermesini onaylamıyoruz. Bu asker talebi de, gönderme kararı da meşru olamaz.
■ Eğitim-Sen Genel Başkam Alaaddin Dinçer: Afganistan’a yeni asker gönderilmesinin tartışılmasını, NATO zirvesinin Türkiye’de toplanması içinde düşünmek gerekir. Biz ise, ‘Gelme Bush” diyoruz.
■ Emekli Korgeneral Hasan Kundakçı: Türk askerinin El Kaide’ye yönelik operasyonda görev yapabilmesi için NATO kararı ve hükümet kararı gerek. Ancak bu bölgeye tekrar asker gönderilmesi uygun bir yaklaşım değil.
■ TMMOB Başkam Kaya Güvenç: Uzun vadede tehlike ve riskler içeren bir hamle. Konu yeniden ısıtılırsa, en sert şekilde tepkimizi ortaya koyacağız.
■ TTB İkinci Başkam Metin Bakkalcı: Ülkenin büyük güçlerin çıkarlarını esas alan bu sürece dahil olmaması için üzerimize düşen bütün çabaları göstereceğiz.
İSTANBUL (DIŞ HABERLER)